Hepatitis A-uitbraak: Acht ziekenhuisopnames na consumptie besmette blauwe bessen Albert Heijn

Een ernstige uitbraak van hepatitis A, gelinkt aan bevroren blauwe bessen van Albert Heijn, heeft in Nederland tot 24 besmettingen geleid. Acht patiënten moesten worden opgenomen in het ziekenhuis, wat zorgen over voedselveiligheid heeft aangewakkerd.

Besmette diepvriesbessen leiden tot landelijke waarschuwing

Tussen november 2024 en februari 2025 registreerde het RIVM 24 gevallen van hepatitis A die verband hielden met de consumptie van bevroren blauwe bessen. Opvallend genoeg hadden 19 van de getroffen personen producten gekocht bij Albert Heijn. Dit leidde op 13 januari 2025 tot een gezamenlijke waarschuwing van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de supermarktketen.

Het betreffende product, een kilogram-verpakking 'AH-zakje met blauwe bessen' met houdbaarheidsdatum tot 14 april 2026, werd direct uit de schappen gehaald. Consumenten werden dringend verzocht de bessen niet te consumeren en terug te brengen naar de winkel voor een volledige terugbetaling.

Wat is hepatitis A en hoe verspreidt het zich?

Hepatitis A is een leverinfectie die wordt veroorzaakt door het gelijknamige virus. Anders dan bij hepatitis B en C verloopt deze variant niet chronisch, maar de symptomen kunnen wel ernstig zijn. Patiënten kunnen last krijgen van vermoeidheid, koorts, buikpijn, misselijkheid, geelzucht, donkere urine en lichtgekleurde ontlasting.

De besmetting vindt plaats via de feco-orale route, wat betekent dat het virus wordt overgedragen door het consumeren van voedsel of water dat besmet is met ontlasting waarin het virus aanwezig is. De incubatietijd varieert van 15 tot 50 dagen, waardoor mensen besmet kunnen raken zonder dit direct te merken.

Mogelijke oorzaken van de besmetting

Hoewel het exacte moment van besmetting in de productieketen nog onduidelijk is, zijn er verschillende mogelijkheden. Het virus kan in het irrigatiewater van de bessen terecht zijn gekomen, vooral als dit water verontreinigd was met menselijke of dierlijke uitwerpselen. Ook kan onvoldoende hygiëne tijdens het plukken of verwerken een rol hebben gespeeld, of kunnen tekortkomingen in de kwaliteitscontroles hebben bijgedragen aan het probleem.

Bescherming tegen voedselbesmetting

Consumenten kunnen verschillende maatregelen nemen om zichzelf te beschermen tegen voedselbesmettingen. Het grondig wassen van bevroren fruit voor gebruik kan helpen om mogelijke ziekteverwekkers te verwijderen. Verhitting boven 85°C inactiveert het hepatitis A-virus, dus verwerking in warme gerechten of smoothies kan het risico verkleinen.

Daarnaast is het belangrijk om voedselwaarschuwingen in de gaten te houden en goede keukenhygiëne te handhaven. Voor mensen met een verhoogd risico kan een hepatitis A-vaccinatie worden overwogen.

Gevolgen voor de voedselindustrie

Dit incident onderstreept de noodzaak van striktere controles op geïmporteerde voedingsmiddelen. Hoewel de waarschuwing later werd ingetrokken omdat de incubatietijd verstreken was, blijft het RIVM alert op mogelijke late meldingen van mensen die eerder besmet zijn geraakt.

Albert Heijn heeft aangegeven samen met leveranciers en voedselautoriteiten te onderzoeken hoe de besmetting kon plaatsvinden en welke maatregelen genomen kunnen worden om herhaling te voorkomen. Voor de voedselindustrie als geheel vormt dit incident een belangrijke herinnering aan het belang van voedselveiligheid in elke schakel van de productieketen.