Legale hasj zorgt voor vertraging: wietexperiment start gefaseerd

Het landelijke wietexperiment gaat vanaf volgende week slechts gedeeltelijk van start. Terwijl de handhaving op legale wiet volgens planning begint, wordt de controle op hasj uitgesteld tot 10 juni. Telers blijken nog onvoldoende legale hasj te kunnen produceren om alle deelnemende coffeeshops te bevoorraden.

Gesplitste invoering van het cannabisexperiment

Minister Van Weel van Justitie en Veiligheid en staatssecretaris Karremans van Jeugd, Preventie en Sport hebben de Tweede Kamer geïnformeerd over deze aangepaste planning. De oorspronkelijke bedoeling was dat vanaf maandag in tien gemeenten uitsluitend legaal geteelde cannabis verkocht zou mogen worden, maar voor hasj blijkt deze deadline niet haalbaar.

"Op dit moment kunnen we niet garanderen dat er voldoende legale hasj beschikbaar is voor een continue bevoorrading van alle coffeeshops," schrijven de bewindslieden. Een tekort aan legale hasj zou volgens hen kunnen leiden tot illegale straathandel, wat juist tegen het doel van het experiment ingaat.

Coffeeshophouders trokken eerder aan de bel

De beslissing komt niet uit de lucht vallen. Coffeeshophouders in de deelnemende gemeenten waarschuwden vorige maand al in een brandbrief dat de startdatum van 7 april onhaalbaar was. "We boeken vooruitgang, maar zijn nog niet volledig voorbereid. Het risico op chaos en een mislukt experiment is daardoor aanzienlijk," schreven zij toen.

Willem Vugs, coffeeshophouder uit Tilburg, reageert opgelucht op het uitstel: "Ik ben zeer tevreden dat de telers meer tijd krijgen om de benodigde kwaliteit en diversiteit te ontwikkelen." Wel plaatst hij kanttekeningen bij de nieuwe deadline: "Ik betwijfel of twee maanden extra voldoende zullen zijn om alle problemen op te lossen."

Van gedoogbeleid naar volledig legale keten

Het wietexperiment heeft als doel om de volledige cannabisketen te legaliseren - van teelt tot consumptie. Momenteel geldt in Nederland een gedoogbeleid waarbij verkoop wordt toegestaan, maar teelt strafbaar blijft en actief wordt bestreden door politie en justitie.

Aan het experiment nemen ongeveer tachtig coffeeshops deel, verspreid over tien gemeenten: Arnhem, Almere, Breda, Groningen, Heerlen, Maastricht, Nijmegen, Tilburg, Voorne aan Zee en Zaanstad. De voorbereidingsfase begon al in 2020, maar de overgang naar de experimenteerfase verloopt moeizamer dan verwacht.

Kwaliteit van legale hasj onder vuur

Naast de beperkte beschikbaarheid staat ook de kwaliteit van de legale hasj ter discussie. Coffeeshopmedewerkers rapporteren duidelijke smaakverschillen tussen de traditionele Marokkaanse hasj en de nieuwe Nederlandse legale variant. Volgens Vugs hebben veel telers zich eerst gericht op het produceren van legale wiet, waardoor de ontwikkeling van kwalitatieve hasj achterbleef.

"Het produceren van goede hasj is een complexer proces dan het telen van wiet," legt Vugs uit. "Telers hebben meer tijd nodig om de juiste technieken te perfectioneren en een product te leveren dat kan concurreren met wat consumenten gewend zijn."

Gefaseerde implementatie

Met deze gefaseerde aanpak hopen de autoriteiten het experiment toch succesvol te laten verlopen. Vanaf maandag wordt alleen nog legale wiet verkocht in de deelnemende gemeenten, terwijl voor hasj een overgangsperiode geldt tot 10 juni. De burgemeesters van de betrokken gemeenten hebben expliciet om deze aanpak verzocht om een soepele transitie mogelijk te maken.