Verrassende connectie: tandvleesproblemen mogelijk risicofactor voor Alzheimer

Wetenschappers hebben een onverwachte link ontdekt tussen mondgezondheid en dementie. Uit recent onderzoek blijkt dat de bacterie die tandvleesontsteking veroorzaakt, mogelijk ook een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer, waaraan in Nederland ongeveer 290.000 mensen lijden.

Bacteriën uit de mond bereiken de hersenen

Wetenschappelijk onderzoek heeft een verrassende ontdekking opgeleverd: de Porphyromonas gingivalis-bacterie, bekend als veroorzaker van chronische tandvleesontsteking, is aangetroffen in de hersenen van overleden Alzheimer-patiënten. Deze bevinding werpt een nieuw licht op mogelijke oorzaken van deze hersenaandoening.

In experimenten met muizen bleek dat deze bacterie niet beperkt blijft tot de mondholte, maar ook naar de hersenen kan migreren. Daar stimuleert de bacterie de productie van amyloïde beta, een eiwit dat kenmerkend is voor Alzheimer. Deze ontdekking suggereert dat mondgezondheid mogelijk een grotere impact heeft op onze algehele gezondheid dan voorheen werd aangenomen.

Vroege aanwezigheid, late symptomen

Bijzonder zorgwekkend is dat de schadelijke enzymen van deze bacterie niet alleen werden gevonden bij mensen met gediagnosticeerde Alzheimer, maar ook bij personen die nog geen dementiesymptomen vertoonden maar wel al hersenveranderingen hadden die met de ziekte worden geassocieerd. Dit wijst erop dat het ziekteproces mogelijk al jaren voor de eerste symptomen in gang wordt gezet.

Deens-Amerikaans onderzoek toonde aan dat mensen met tandvleesontsteking negen keer vaker lagere scores behaalden op cognitieve tests vergeleken met mensen zonder deze aandoening. Deze bevinding versterkt het vermoeden dat er een causaal verband bestaat tussen mondgezondheid en hersenfunctie.

Hoop op nieuwe behandelmethoden

De ontdekking biedt nieuwe perspectieven voor de behandeling van Alzheimer. Het farmaceutische bedrijf Cortexyme heeft een medicijn ontwikkeld, COR388, dat veelbelovende resultaten laat zien in dierproeven. Het middel lijkt zowel de bacterie te bestrijden als de opbouw van amyloïde beta te verminderen.

Hoewel er nog geen definitieve resultaten bij mensen beschikbaar zijn, zouden deze ontwikkelingen kunnen leiden tot de eerste significante doorbraak in de behandeling van Alzheimer in meer dan 15 jaar. Wetenschappers benadrukken echter dat meer longitudinaal onderzoek nodig is om de precieze relatie tussen tandvleesontsteking en Alzheimer volledig te begrijpen.

Mondverzorging als preventieve maatregel

De implicaties van dit onderzoek zijn duidelijk: goede mondverzorging is mogelijk niet alleen belangrijk voor een frisse adem en gezonde tanden, maar kan ook een rol spelen bij het beschermen van de hersenen tegen neurodegeneratieve aandoeningen. Regelmatig tandenpoetsen, flossen en bezoeken aan de tandarts of mondhygiënist kunnen helpen om tandvleesontsteking vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Hoewel er nog geen sluitend bewijs is dat het voorkomen van tandvleesontsteking direct beschermt tegen Alzheimer, suggereert het groeiende aantal studies dat mondgezondheid een onderschatte factor is in het behoud van cognitieve functies op latere leeftijd.