Wietexperiment bereikt mijlpaal: tientallen coffeeshops schakelen volledig over op legale cannabis

Vanaf morgen gaat het Nederlandse wietexperiment een cruciale nieuwe fase in. In tien gemeenten verspreid over het land mogen bijna tachtig coffeeshops uitsluitend nog legaal geteelde cannabis verkopen, waarmee een historisch einde komt aan het jarenlange gedoogbeleid voor de 'achterdeur'.

De coffeeshops in Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Hellevoetsluis, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zaanstad maken vanaf morgen een fundamentele verandering door. Na decennia waarin de inkoop bij illegale telers werd gedoogd, mogen zij nu uitsluitend cannabis afnemen van een selecte groep legale telers die deelnemen aan het experiment.

Zowel coffeeshophouders als telers beschouwen deze stap als historisch. Het markeert het einde van het bekende Nederlandse gedoogbeleid en vormt mogelijk een opstap naar volledige legalisering, zoals die in verschillende andere landen al is doorgevoerd.

Hoewel de overgang naar volledig legale verkoop een mijlpaal is, bestaan er zorgen over de praktische uitvoering. "De afgelopen weken waren er nog wat strubbelingen," vertelt Stan Esmeijer van het Coffeeshop Platform Nijmegen. Populaire wietsoorten blijken niet altijd beschikbaar en het aanbod van hasj is zeer beperkt.

Het kabinet heeft op het laatste moment besloten om de verkoop van illegale hasj, voornamelijk uit Marokko, nog enkele maanden toe te staan. Dit geeft telers extra tijd om hun productie van legale hasj op te schalen. Voor wiet zelf zou er volgens het kabinet voldoende aanbod moeten zijn.

Een belangrijke oorzaak van de leveringszorgen is dat slechts de helft van de tien geselecteerde telers volledig operationeel is. De overige bedrijven zijn nog in de opstartfase of zelfs nog niet begonnen met productie. Verschillende obstakels, zoals het vinden van geschikte locaties, het doorlichten van investeerders en het verkrijgen van bankrekeningen, hebben voor vertragingen gezorgd.

Rick Bakker, commercieel directeur bij wietteler Hollandse Hoogtes in Bemmel, begrijpt de zorgen van coffeeshophouders. "Het was de bedoeling om met meer telers aan deze nieuwe fase te beginnen." Zijn bedrijf is in een half jaar tijd gegroeid van 15 naar 140 medewerkers en produceert wekelijks ongeveer 200 kilo cannabis, maar dat is niet genoeg om alle coffeeshops te bevoorraden.

Ondanks de aanloopproblemen zien de betrokkenen ook voordelen. Benjamin Selma, een teler met ervaring in de Verenigde Staten die nu voor Hollandse Hoogtes werkt, benadrukt dat consumenten moeten wennen aan nieuwe wietsoorten. "De zwarte markt heeft zich ontwikkeld in 40 jaar tijd. Wij zijn nog maar een half jaar bezig, dus kunnen niet meteen alles produceren."

Daar staat volgens hem tegenover dat gebruikers nu toegang hebben tot schonere en kwalitatief betere cannabis. "Uiteindelijk zal het aanbod ook veel diverser zijn dan nu." Het experiment zal minimaal vier jaar duren, waarna een grondige evaluatie volgt die de toekomst van het Nederlandse cannabisbeleid kan bepalen.